Efraim Kanarek

Efraim Kanarak is geboren op 30 augustus 1922 en groeit op in Leipzig. Zijn vader is bontwerker en is vanuit Polen naar Leizig getrokken waar hij in 1920 trouwt met Gittel Zucker. Efraim is de oudste van vijf kinderen. Hij heeft drie jongere zusters, Fanni (1923) Ruth (1925) en Chaja (1933) en een jongere broer Eliser Benjamin (1929). Met een intermezzo van drie jaar in Berlijn wonen ze tot hun emigratie in Leipzig.

Met de machtsovername van de nazis in het voorjaar van 1933 verandert de situatie voor de familie Kanarek op slag.
Tot die tijd waren de Kanareks een welvarend gezin met een kindermeisje en een hulp in de huishouding. De nazis verzegelen de bontzaak en leggen beslag op de voorraden bont. Het gezin Kanarek besluit te vluchten.       
De familie Kanarek emigreert op 7 maart 1934 naar Nederland en vestigt zich in Weesp. Vader Kanarak is in november 1933 al vooruit gegaan om werk en een woonplek te zoeken om zich te kunnen vestigen en maakt gebruik van de zakelijke contacten die hij al heeft in ons land. Hij heeft zijn gezin zolang ondergebracht bij familie in Duitsland.

Ook in Nederland zet vader Kanarek een bontzaak op. Dit loopt zo goed dat hij in 1937 een atelier opent in Amsterdam op de Raamgracht. Maar met het uitbreken van de 2^e wereld oorlog wordt de situatie voor hen ook in ons land penibel. In februari 1941 worden alle joden in Weesp geregistreerd. En in het voorjaar van 1942 krijgen alle Joodse gezinnen in Weesp de aanzegging dat ze moeten verhuizen naar Amsterdam. Op 29 april 1942 verhuist de familie naar een woonhuis bij het bedrijfspand aan de Raamgracht. Met uitzondering van Efraim.

Sinds hun vertrek uit Leipzig in 1934 heeft Efraim de hbs in Amsterdam afgerond – hij is daar in de kost bij de familie Krieks – en is begonnen aan de studie scheikunde. Daar rijpt bij hem het plan naar Palestina te willen vertrekken en als voorbereiding daarop meldt hij zich als Palestina pionier in het werkdorp. Daar volgt hij de opleiding tot smid. Na de ontruiming van het Werkdorp keert hij terug in Weesp.   

Efraim begint aan zijn vlucht naar Zwitserland op de fiets als zijn ouders naar Amsterdam zijn vertrokken. Hij wordt in de buurt van de Zwitserse grens gearresteerd en naar kamp Drancy overgebracht. Van daaruit wordt hij doorgezonden naar Auschwitz op 23 september 1943. Op 23 januari 1945 is hij naar kamp Buchenwald overgebracht. Hij moet daar tussen aankomst en de bevrijding van kamp Buchenwald op 11 april 1945 vermoord zijn.

Zijn ouders worden met de twee jongste kinderen Benjamin en Chaja op 23 maart 1943 in Amsterdam opgepakt en naar kamp Vught gedeporteerd. Zij zitten daar vast tot 23 mei 1943 voor ze worden overgebracht naar kamp Westerbork. Nog de volgende dag gaan zij op transport naar Sobibor en worden alle vier direct na aankomst vermoord. De oudste zus van Efraim is op 15 juli 1942 getrouwd met Gerrit Tak. Zij worden op 10 februari 1943 gearresteerd en gaan ook eerst naar kamp Vught. Zij worden tien dagen later overgebracht naar kamp Westerbork. Daar wordt hun dochter Henriette geboren op 25 juli 1943. Zij gaan op transport op 7 september 1943 naar Auschwitz. Fanni en haar dochter worden bij aankomst vermoord, haar man Gerrit Tak verricht dwangarbeid tot 31 maart 1944 en wordt dan vermoord.

Ruth, de tweede zus van Efraim, duikt onder. Zij is eerder dan haar ouders vertrokken uit Weesp en woont in Amsterdam op de Michelangelostraat. Ze duikt in het voorjaar van 1943 onder in Eindhoven. Daarna verhuist ze naar Heythuysen en Roermond. In het najaar van 1944 komt ze terecht in Assen en in het dorp Vries even verderop beleeft zij in april 1945 de bevrijding. Ze start de opleiding van leerling-verpleegster bij de Joodse Invalide in het najaar van 1945. Daar verneemt ze dat haar hele familie is om gebracht. Ze besluit te vertrekken naar Palestina en komt daar in de zomer 1946 aan. Ze trouwt, krijgt drie kinderen en is aan het einde van haar werkzame leven hoofd van een medische bibliotheek. Ruth Kanarek stierf in 2011 in Israël op 86 jarige leeftijd.