Lothar Lazarus Leyser

22 jaar

Lothar Lazarus Leyser is geboren op 30 november 1920 in Essen. Na de onverwachte dood van zijn vader in 1930 hielp Lothar zijn moeder in hun snoepwinkel aan de Gänsemarkt 10 in Essen. Hij volgde tegelijkertijd de Oberrealschule Humboldt. De machtsovername door Hitler in 1933 en de Neurenberger Rassenwetten zetten de moeder van Lothar aan om een veilige haven voor haar kinderen te zoeken. Zijn jongere zus Ruth (1922) wordt door haar moeder in 1936 op jeugdaliyah naar Palestina gezonden.
Lothar wordt in mei 1938 naar het Werkdorp in Nederland gestuurd. Lothar begint daar als tuinbouwleerling ter voorbereiding op zijn emigratie naar Palestina.
Na de Kristallnacht in november 1938 verkoopt zijn moeder de snoepwinkel, betaalt de emigratiebelasting en vertrekt in 1939 met haar ouders naar Nederland. Ze heeft gehoord dat er 7000 extra vluchtelingen in Nederland worden toegelaten en dat vluchtelingen met familie in Nederland voorrang krijgen. En dat heeft zij: Lothar. Zij arriveert samen haar ouders in maart 1939 in Nederland en zij gaan na een verblijf in Rotterdam vanaf augustus 1939 in Amsterdam wonen en verhuizen op 15 november 1939 naar de Dintelstraat 34-hs in Amsterdam.

In het Werkdorp Wieringermeer ontmoet Lothar zijn latere echtgenote Alice Brigitta (Gitta) Rechnitz. Zij is net als Lothars moeder in Polen geboren, in Slupsk, op 2 november 1920. Ze worden verliefd. Na de inval van de Duitsers trouwen ze. Gitta is dan hoogzwanger. Abel Herzberg, toen directeur van het Werkdorp, is één van hun getuigen op 23 september 1940. De andere getuige is Helene Hirsch, de vrouw van de vroegere directeur, Moshe Katznelson.
Dochter Gabriëlle Rebekka (Gabi) wordt op 27 oktober 1940 geboren in Amsterdam, waar Gertrud, de moeder van Lothar,  inmiddels haar toevlucht heeft gevonden, samen met haar bejaarde ouders.

Lothar behoorde tot de blijvers bij de ontruiming van het werkdorp op 20 maart 1941. Na de definitieve sluiting van het Werkdorp in augustus 1941 kwamen Lothar en Gitta in Huizen terecht met hun dochtertje. Ze woonden er in het tuinhuis van een woning aan de Patrijslaan 1.
Lothar werkte in de buurt van Huizen in tuinen van particulieren. Gitta is in verwachting van hun tweede kind. Dochter (Judith Ursela Lea) Ürsel wordt op 23 januari 1942 geboren in Naarden, waarschijnlijk in het ziekenhuis aldaar. In november 1942 moesten alle Joden in het Gooi verplicht verhuizen naar Amsterdam. Het jonge gezin trekt in bij moeder Gertrud, op de Dintelstraat 34-hs.

Op zondag 20 juni 1943 worden Lothar en Gitta met hun kinderen bij één van de grote elkaar opvolgende razzia’s opgepakt en via het Muiderpoortstation op de trein gezet naar Westerbork. Hij heeft een ‘sperr’ maar desondanks worden ze enkele weken later, op 6 juli 1943, op transport gesteld naar Sobibor, waar ze op 9 juli direct na aankomst alle vier zijn vermoord. De moeder van Lothar was werkzaam bij de Expositur en deze medewerkers worden bij de razzia op 20 juni nog niet opgepakt. Een maand later wel en de moeder van Lothar gaat 16 november vanuit Westerbork op transport naar Auschwitz en wordt direct na aankomst vermoord.

Biografische gegevens

Familie

Zoon van

  • Gertrud Leyser-Schwarz * 10-07-1890 in Sulmierze † 19-11-1943 in Sobibor en
  • Leo Leyser * 11-12-1884 in Essen † 07-02-1930 in Essen

Laatste adres voor vlucht

Essen, Gänsemarkt 10

Laatst bekende verblijfplaatsen in Nederland

  • 13-05-1938
    Werkdorp Wieringen, Nieuwesluizerweg 42, Slootdorp (Wieringen)
  • 21-07-1941
    Huizen, Blaricumerstraat 134 (fam. Rotting)
  • 04-09-1941
    Huizen, Patrijslaan 1
  • 16-11-1942
    Amsterdam, Dintelstraat 34-hs
  • 20-06-1943
    Op transport naar Westerbork (Barak 55)
  • 06-07-1943
    Op transport naar Sobibor