Rudolf Raphaelson

22 jaar

Rudolf Raphaelson is geboren op 4 april 1922 in Berlijn. Hij arriveert in november 1937 in het Werkdorp. Hij wordt er  opgeleid tot en was er hij werkzaam als meubelmaker.
Rudolf ontmoet er Lotte Neumond, zij worden verliefd en hebben na de ontruiming van het Werkdorp op 20 maart 1941 het plan te trouwen. Hun voorgenomen huwelijk gaat niet door. Ze zijn beide op de transportlijst van 31 augustus 1942  geplaatst maar Rudolf onttrekt zich daar aan.
Rudolph  probeert eind juli 1942 met een groep van 30 mannen en vrouwen de grens over te steken van Nederland naar België. Ze bevinden zich reeds op Belgisch grondgebied als zij worden opgepakt. Ze worden door het Grenzwachtregiment Cluver aan de geüniformeerde politie van Tilburg uitgeleverd met het oog op overlevering aan de afdeling van de ‘Sicherheitspolizei’ in Den Bosch. Dit Grenzwachtregiment stuurt op 29 juli 1942 naar het Devisencommando een grote som geld die de dertig joden afhandig is gemaakt. Dit Belgische Devisencommando is een afdeling van het Duitse ministerie van Financiën. Bevolkt met douaneambtenaren en in de eerste plaats gespecialiseerd in het in beslag nemen van deviezen, had de dienst zich in de loop der tijd meer en meer toegelegd op de vervolging van Joden. Zij zijn heel goed op de hoogte van de drijfveer van de vluchtende joden, namelijk angst voor dreigende deportaties. Rudolf draagt bij zijn arrestatie Nederlands en Belgisch geld bij zich, omgerekend enkele honderden rijksmark. Dit bedrag wordt door de Duitse diensten op basis van zogenaamde objectieve procedures in beslag genomen, wat neerkomt op diefstal van overheidszijde. Dit wordt gerechtvaardigd met de argumenten dat Rudolph van plan is naar Frankrijk te reizen en doordat hij door overlevering aan de Gestapo al zijn status als regulier rechtssubject is kwijtgeraakt (sic). De dertig joden waaronder Rudolph worden eerst overgebracht naar kamp Haaren. Van daaruit worden ze doorgestuurd naar Auschwitz. Rudolf wordt overgebracht naar kamp Blechhammer, een subkamp van Monowitz.

Uit overlevering is de volgende getuigenis afgelegd door een medegevangene Israël J. Rosengarten over Rudolf:
“Raphaelson was een ‘kapo’, wat inhield dat hij zekere privileges had en een leidersschappositie in onze barak over andere Joden. Hij had tegelijkertijd een vertrouwenspositie. In de zomer van 1944 werd Blechhammer regelmatige gebombardeerd. Deze Kapo zag een niet-geëxplodeerde opengereten bom op de grond liggen. In de bom zat een geel poeder -dynamiet- en hij wilde het gele poeder meenemen. Terwijl hij bezig was het poeder bij elkaar te schrapen wordt hij gesnapt door een SS-er. De ‘Kapo’ werd geslagen tot hij er bij neerviel. Vervolgens werd hij beschuldigd van het plunderen van dynamiet met de opzet om er sabotage mee te plegen. Het werd aangemerkt als een terroristische daad tegen het Derde Rijk. Maar de SS liet hem gaan.     
De positie van Kapo werd hem niet afgenomen, hij bleef en ging niet naar een strafafdeling. Er ging een maand overheen tot op een dag iedereen terugkwam van de dwangarbeid en  de kampleiding gekleed was op een wijze alsof het een feestdag was. Niemand mocht terug naar de barakken en moest naar het centrum van het kamp waar een galg stond opgesteld. Vanuit de leiding van Auschwitz was beslist dat de saboteur moest boeten voor zijn misdaad. En na lang wachten vond de executie plaats. De stoel onder de galg werd weggeschopt, het touw hield het niet en knapte. En Rudolf viel op de grond.
De SS gaf opdracht tot reparatie van het touw en Rudolf werd weer op de stoel geplaatst. Het ondenkbare gebeurde, het touw knapte voor een tweede keer.
En voor de derde werd de galg in gereedheid gebracht. Rudolf greep de gelegenheid aan te roepen: “Vrienden, verlies de moed niet. Zij die ons vandaag vermoorden, zullen binnenkort zelf ‘kaputt’ zijn.”   
Nadat Rudolf was vermoord moesten de zesduizend toekijkende gevangenen nog een kwartier blijven staan.
Rudolf Raphaelson is vermoord op 31 augustus 1944.        

Biografische gegevens

Familie

Zoon van

  • Margarete Raphaelson-Welsch * 21-01-1897 in Hamburg † 12-01-1943 in Auschwitz en
  • Hermann Raphaelson * 04-05-1883 in Allenstein † 17-08-1942 in Auschwitz

Laatste adres

Berlijn (Charlottenburg) Meinekestrasse 27

Laatst bekende verblijfplaatsen in Nederland

  • 09-11-1937
    Werkdorp Wieringen, Nieuwesluizerweg 42, Slootdorp (Wieringen)
  • 20-03-1941
    Na de ontruiming van het Werkdorp op transport naar Amsterdam
  • 27-03-1941
    Amsterdam, Slaakstraat 5-II
  • 29-05-1941
    Amsterdam, Rustenburgerstraat 73-I
  • 21-04-1942
    Amsterdam, Geulstraat 7a-III (fam. Steinberg)
  • 29-08-1942
    Op transport naar Westerbork
  • 31-08-1942
    Op het 15e transport naar Auschwitz